De Europese Fouga Gebruikers; Kleine-Brogel, 18 juli 2002

De Fouga CM170 Magister, deel 2; Tekst en Afbeeldingen door Alex van Noye

De Fouga Magister kon worden uitgerust met diverse wapens voor trainingsdoelen. Uiteindelijk is het toestel ook een aantal keer ingezet in een conflict in Israël en El Salvador. In Europa waren er verschillende landen zoals Frankrijk, Duitsland en Finland die gebruik maakten van de Magister voor de training van vliegers.

De standaard bewapening van de Magister bestaat uit een tweetal machine geweren van 7,5mm of 7,62mm. De keuze voor deze machinegeweren is afhankelijk van de klant wensen. De Fouga Magister heeft een capaciteit van ruin 200 patronen per machinegeweer. Onder de vleugels kunnen optionele wapens worden gedragen zoals ongeleide raketten voor het aanvallen van gronddoelen. Ook kan de Magister 110lb bommen meenemen of de Nord Aviation SS11 anti-tank raket. Deze wapens kunnen aan de ophangpunten onder de vleugels worden opgehangen. Het Franse bedrijf Nord Aviation was vooral een bouwer van vliegtuigen. Het bedrijf produceerde verschillende vliegtuigen tussen 1944 en 1962. De SS11 werd grote draad geleide raket met vier vinnen en werd ontwikkeld door dit bedrijf. De raket was ontworpen als een anti-tank raket. Omdat de raket een draadgeleide raket was, moest de vlieger de raket besturen tot aan de inslag op zijn doel. Deze raket was dus beperkt omdat de vlieger zijn doel te allen tijde visueel moest hebben. De raket werd in 1953 voor het eerst op de markt gebracht en was destijds een modern ontwerp. Het wapen zou gebruikt worden tot halverwege de jaren 80. In de Verenigde Staten kreeg het wapen de aanduiding AGM-22. De Amerikanen probeerden het systeem in 1958 en namen de raket officieel in gebruik in 1961 als de AGM-22A. De raket zou gebruikt worden op de UH-1B Huey.

De belangrijkste klant van de Fouga Magister, was de Franse luchtmacht. De Franse AdlA kocht in totaal ruim 397 vliegtuigen. De Magister wordt wereldwijd gezien als de eerste straaltrainer die op grote schaal is geproduceerd. In Frankrijk werd het toestel primair ingezet als trainer. In andere landen werd het toestel ook ingezet als licht aanvalsvliegtuig. De Magister werden in Frankrijk ook gebruikt bij het beroemde display team Patrouille de France. Aan het einde van de jaren 70 werden de Fouga’s bij de AdlA uitgefaseerd. De Franse luchtmacht had ondertussen de Dassault Dornier Alpha-Jet ontwikkeld. Duitsland werd de eerste export klant voor de Fouga Magister.

De Duitse Luftwaffe besloot tot de aanschaf van 62 vliegtuigen van Fouga. Bij de deal werd afgesproken dat de overige 188 vliegtuigen in Duitsland zouden worden gebouwd. De toestellen werden gebouwd door Flugzeug Union Süd, dit was een consortium van Heinkel en Messerschmitt. De Israëlische Luchtmacht besloot ook tot de aanschaf van de Fouga Magister. De Israëlische variant van de Fouga zou onder licentie worden gebouwd door de Israëlische vliegtuigbouwer IAI Tzukit. Ondanks dat de Fouga werd aangeschaft voor de rol van straal trainer, werd het toestel ingezet tijdens de Zes Daagse Oorlog. Vliegtuigen van het 147 squadron traden op als close air support vliegtuigen. De Fouga’s schakelden diverse doelen aan Egyptische zijde uit tijdens de eerste dag van de oorlog. De meer capabele vliegtuigen aan Israëlische zijde werden ingezet tegen Arabische vliegvelden. De Magister bewees in een conflict dat het een goed presterend vliegtuig was in de close air support rol. IAI bouwde 36 vliegtuigen voor Israël.

Door El Salvador werden er negen Fouga’s uit Israël overgenomen.De vliegtugien werden in het land gebruikt in de rol van trainer en als grondaanvalsjager. Tijdens de Civiele Oorlog in El Salvador, werd de Magister ingezet. Ook de Finse luchtmacht werd een grote afnemer van de Fouga Magister. Finland schafte in de periode van 1958 en 1959 ruim 18 Fouga’s aan uit Frankrijk. Tegelijkertijd werd er ook een licentie afgesloten om nog meer vliegtuigen te gaan bouwen in Finland. De Finse vliegtuigbouwer Valmet zou in de periode van 1958 tot 1967 nog eens 62 Fouga’s onder licentie bouwen voor de Finse luchtmacht. De Frans gebouwde Fouga’s hadden de registraties FM-1 t/m 18 en de Fins gebouwde toestellen FM-21 t/m FM-82. De Fouga Magister diende als jet trainer bij de Finse luchtmacht van 1958 t/m 1988. De Fouga Magister werd vanaf 1988 vervangen door de BAe Hawk in de rol van trainer. In totaal zouden er 21 Magister verloren gaan tijdens diverse ongelukken waarbij er zes fataal afliepen. Bij de Finse luchtmacht kreeg de Fouga Magister de bijnaam Kukkopilli (Hanen Fluitje). Dit heeft alles te maken met het karakteristieke gefluit dat de Turbomeca Marboré turbojet van de Magister produceert. De Irish Air Corps maakte gebruik van zes Fouga Magisters van 975 tot 1999. Deze vliegtuigen stonden allemaal gestationeerd op Baldonnel gestationeerd vlakbij Dublin. Vier van de vliegtuigen maakten deel uit van het Silver Swallows display team.

De laatste grote gebruiker van de Fouga Magister in Europa, was België. De Belgische luchtmacht bestelde in 1958 een serie van 45 vliegtuigen voor de Belgische luchtmacht voor de opleiding van vliegers. De eerste geproduceerde Fouga’s werden in januari 1960 in Belgisch Congo geleverd. Het grootste deel van deze vliegtuigen werd initieel ingezet op Kamina. Deze basis ligt in het voormalig Belgisch Kongo en is deel van de GVS (Gevorderde Vlieg School) van de Belgische luchtmacht. Na het uitbreken van de onafhankelijkheid oorlog in Kongo in 1960 worden de vliegtuigen overgebracht naar de Belgische luchtmacht basis Brustem, bij Sint Truiden. De Belgische en Nederlandse luchtmacht beginnen hier gezamenlijk aan een opleiding voor jachtvliegers. In 1970 werden nog eens vijf toestellen overgenomen van de Duitse luchtmacht. De Belgische luchtcomponent is de laatste luchtmacht ter wereld waar het toestel nog in operationele dienst is. Wereldwijd werden er 929 exemplaren van gebouwd en ruim 20 landen hebben met de Magister gevlogen in het verleden. Tussen 1965 en 1977 raakte het toestel ook bij het publiek bekend als, omdat het toestel ion België werd gebruikt bij het display team de Rode Duivels. Tegenwoordig staan de laatste nog vliegende Fouga’s op de Belgische vliegbasis Beauvechain gestationeerd. De Fouga’s vliegen daar bij het 7 Smaldeel dat deel uitmaakt van de 1 Wing.