100 Jaar VVS, deel 5; Moskva - Zhykovskiy, 10 - 12 augustus 2012

De Giganten van Antonov en Ilyoshin; Tekst en Afbeeldingen door Alex van Noye

De gigantische transportvliegtuigen van het Oekraïense Antonov ontwerpbureau spelen een belangrijke rol in de Russische strategische transportvloot. De vaak massieve transportvliegtuigen zijn robuust gebouwd zodat ze eenvoudig hun taken kunnen uitvoeren onder de barre Russische omstandigheden in het immense land.

De Antonov An-12 (Антонов Ан-12) is een middelzwaar transportvliegtuig binnen de Russische VVS. De NATO codenaam voor dit transportvliegtuig is Cub. Het toestel wordt aangedreven met 4 turboprop motoren en is de militaire variant van de An-10. De An-12 is de Russische tegenhanger van de Amerikaanse C-130 Hercules. Het transporttoestel is echter niet zover doorontwikkeld door de jaren heen als zijn Amerikaanse tegenhanger. De An-12 is in staat om 18,000kg aan vracht mee te voeren in zijn laadruim. De An-12 is aan het begin van de jaren 50 ontwikkeld toen de luchtmacht van de Sovjet Unie de behoefte kreeg aan een middelzware tactische Airlifter. Het toestel moest in staat zijn om op diverse soorten terrein te landen, waaronder korte en onverharde startbanen. Het eerste prototype van de An-12 vloog voor het eerst op 16 december 1957. De An-12 is geproduceerd tussen 1959 en 1975. Het eerste productiemodel werd aan het einde van 1959 in dienst gesteld bij de VVS. In totaal zijn er 1,248 An-12 vrachtvliegtuigen gebouwd. De Russische luchtmacht gebruikt de An-12 veelvuldig voor tactische transporten. Deze vluchten kunnen bestaan uit het vervoeren van manschappen, grondmaterieel, medische evacuaties en bevoorrading. Na de val van de Sovjet Unie, zijn er veel An-12’s overgeplaatst naar andere landen die recht hadden op een deel van de inventaris. De huidige An-12 vloot bestaat uit 50 vliegtuigen bij de VVS. Hoewel de vliegtuigen erg oud zijn, doen ze nog prima dienst.

De Antonov An-22 Antei (Антонов Ан-22 Антей) is een groot transportvliegtuig voor de zeer zware en zeer grote ladingen. Het toestel is ontworpen en gebouwd door het Antonov ontwerpbureau in Kiev toen bij de Russische VVS en bij Aeroflot de behoefte ontstond aan een strategisch vrachtvliegtuig. De eerste vlucht van de An-22 vond plaats in februari 1965, vanaf een vliegveld nabij Kiev. De An-22 maakt gebruik van Kuznetsov NK-12 turboprop motoren, dit zijn de krachtigste propellermotoren die ooit

zijn gebouwd. Deze motoren met contra roterende propellers zijn ook gebruikt voor de Tupolev Tu-95 Bear bommenwerper. De An-22 is het grootste met turbopropmotoren uitgeruste vliegtuig ter wereld. Het toestel is in staat om ruim 80,000kg aan vracht mee te voeren en heeft een vliegbereik van 5,000kg met maximale lading aan boord. De An-22 werd voor het eerst ingezet bij een aardbeving in Peru in 1970. De vrachtvliegtuigen vlogen grote ladingen naar Syrië en Egypte tijdens de Yom Kippur Oorlog in 1973. Ook tijdens de oorlog in Afghanistan in de jaren 80 speelde de An-22 een belangrijke rol. Een deel van de An-22 vloot werd in de jaren 90 vervangen door de met turbofan motoren uitgeruste An-124. Tussen 1965 en 1975 zijn er in totaal 68 An-22’s gebouwd in Oekraïne. In totaal heeft de VVS nog 21 operationele An-22 vliegtuigen in dienst. De vliegtuigen vliegen nauwelijks en hebben veel te lijden aan achterstallig onderhoud en gebrek aan reserveonderdelen.

De Antonov An-124 Roeslan (Антонов Ан-124 Руслан) is een groot Oekraïens vrachtvliegtuig voor strategisch luchttransport. Dit grote transportvliegtuig heeft bij de NATO de bijnaam Condor gekregen. De An-124 is de Sovjet tegenhanger van de Amerikaanse Lockheed C-5 Galaxy. De An-124 is het kleine broertje van de An-225 wat het grootste vliegtuig ter wereld is. De Condor heeft een neus sectie die geopend kan worden en een grote laadklep aan de achterkant van het toestel. Het vliegtuig kan hierdoor snel en efficiënt geladen en gelost worden vanaf 2 kanten. De An-124 wordt vooral gebruikt voor transport van goederen maar soms ook van passagiers. De An-124 kan 88 passagiers vervoeren en heeft de capaciteit om 150,000kg aan vracht mee te voeren. Wanneer het vliegtuig maximaal is volgeladen, heeft het toestel een vliegbereik van 3,200km. Het ontwerpen van de An-124 werd gestart in 1971. De eerste vlucht van deze gigant vond plaats in 26 december 1982. Naast de Russische VVS, werd het toestel ook in dienst genomen bij diverse civiele bedrijven die gespecialiseerd zijn in zwaar luchttransport. De An-124 werd ook door diverse westerse landen ingehuurd van de civiele bedrijven. Zo gebruikte de Nederlandse luchtmacht de An-124 om de legerhelikopters te vervoeren van Nederland naar Afghanistan. Op dit moment heeft de Russische luchtmacht 14 An-124's in dienst.

De Ilyoshin Il-76 (Ильюшин Ил-76) is een strategisch vrachtvliegtuig dat is uitgerust met 4 motoren. Dit grote vliegtuig kreeg van de NATO de naam Candid. Het toestel werd in 1967 in eerste instantie gepresenteerd op de civiele markt als vervanger van de An-12. De ontwerpers hadden zich niet gerealiseerd dat 40 jaar later dit toestel breed zou worden ingezet in het militaire apparaat. De Il-76 werd in 1967 ontworpen met het idee dat het een capaciteit moest hebben van 40,000kg vracht waarbij het toestel 5,000km moest kunnen afleggen. De Il-76 maakte zijn eerste vlucht op 25 maart 1971. De serieproductie van dit grote vliegtuig begon in juni 1974. Met zijn zware landingsgestel is de Il-76 in staat om op onverharde startbanen te landen. De Il-76 is een vliegtuig dat uitermate goed presteert in de barre situaties die zich voordoen in Siberië en de noordelijke regio’s in de Sovjet Unie. De Il-76 wordt door de VVS gebruikt in diverse rollen zoals het transporteren van militair grondmaterieel, bevoorrading van moeilijk te bereiken gebieden en het evacueren van gewonden uit een crisisgebied. De Il-76 speelde een belangrijke transportrol tijdens de oorlog in Afghanistan in de jaren 80. De Candids werden regelmatig bestookt met Stingers en machinegeweren tijdens de landing, maar de sterke vliegtuigen bleken goed bestand tegen dit soort wapens. In totaal zijn er 960 Il-76 vliegtuigen gebouwd die wereldwijd worden ingezet voor zware transporttaken. De Russische VVS heeft nu nog ruim 210 vliegtuigen van dit type in dienst. De veelzijdige Il-76 speelt een hele belangrijke rol binnen de VVS als het aankomt op strategisch luchttransport.