|
|
|
|
De Luchtmacht van Litouwen; Nemirseta, 10 september 2013
De Baltische Staten, deel 2; Tekst en Afbeeldingen door Alex van Noye
Naast de kleine luchtmacht heeft Litouwen tot 2009 ook een vrijwilligersleger gehad die een kleine vloot aan vliegtuigen
tot zijn beschikking had. Deze vliegtuigen werden uiteindelijk toegevoegd aan de luchtmacht. De Mi-8 “Hip” helikopters spelen
in het land ook een belangrijke rol op SAR gebied aan de Baltische kustlijn.
Naast de luchtmacht had Litouwen in het verleden ook een Landsverdediging Vrijwilligers Service (Savanoriskoji Krasto
Apsaugos Tarnyba) (SKAT). Een belangrijk onderdeel van de taken van SKAT was het bewaken van de grenzen. Het vrijwilligers
leger gebruikte 2 voormalige DOSAAAF vliegvelden in Litouwen voor hun activiteiten. De 2 vliegvelden die gebruikt werden
waren Kyviskes in het oosten van het land bij de Wit Russische grens en Silute aan de Baltische kust. Halverwege 1999
werd de naam van het vrijwilligers leger veranderd van SKAT naar Nationaal Vrijwilligersleger (Krasto Apsaugos Savanoriskos
Pajegos) (KASP). De taak van het bewaken van de grenzen werd al in een vroeg stadium overgedragen naar de Border Guard die
in dezelfde periode ontstond. Het vrijwilligersleger had de beschikking over een aantal vliegtuigtypen. Het eerste type dat
in dienst trad van de KASP was de An-2 welke werd ingezet voor het droppen van parachutisten en het vervoeren van goederen.
Ook had het net opgerichte vrijwilligersleger 4 Pools gebouwde PZL-104 Wilga’s in dienst. Er stonden 3 Wilga’s op Silute
gestationeerd en 1 op Kyviskes. Deze ene Wilga week qua kleurenschema af van de 3 andere omdat dit toestel niet geel was
gespoten, maar in een groene camouflagekleur. De 4 Wilga’s zijn ondertussen uitgefaseerd en vliegen nu bij aeroclubs
rond. Naast de Wilga’s werden er ook 1 Yak-18 “Max”, 2 Yak-52 en 1 Yak-55 overgenomen van DOSAAF. De toestellen werden
evenredig verdeeld over beide vliegvelden. De enige Yak-55 die het vrijwilligersleger had, is halverwege 2000 neergestort
door tijdens een ongeluk.
Aan het begin van 2000 werd er ook een Piper PA-38-112 aangeschaft uit Oostenrijk. Door een gebrek aan reserve onderdelen
werd het toestel echter al snel in de storage gezet op Kyviskes, heet vliegtuig heeft nooit meer gevlogen sindsdien. De
Yak-18T in dienst van het vrijwilligersleger, is een 4 persoon trainingsvliegtuig dat naast deze taak ook voor lichte
transporttaken kan worden ingezet. De Yak-18 was van oorsprong
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
gespoten in het traditionele rood met wit kleurenschema, maar werd in de loop der jaren gespoten in het Litouwse
militaire camouflagepatroon. De Yak-18 is tegen- woordig nog steeds in gebruik bij de Litouwse luchtmacht. De 2
Yak-52’s die bij het Litouwse vrijwilligersleger dienden werden vooral gebruikt voor trainingsvluchten. Beide
vliegtuigen zijn net als de Yak-18 al een lange tijd hun originele kleurenschema van DOSAAF kwijt. Beide toestellen
hebben een verschillend camouflagepatroon. Heet vrijwilligersleger had ook een aanzienlijk aantal L-13 Blanik en
Jantar Standard 3 Zweefvliegtuigen in dienst. Deze zweefvliegtuigen zijn tegenwoordig in de hangaars van veel aeroclubs
in het land te vinden. In 2006 werd de KASP na een reorganisatie aangeduid als Vrijwilligers luchtmacht voor verdediging
(Krasto Apsaugos Savanori Pajegos Aviacjos Rinktive) (KASPAR). Op 30 september 2009, werd de luchtvaarttak van het
vrijwilligersleger geïntegreerd met de luchtmacht. Alleen de Yak-18 en de 2 Yak-52’s vliegen tegenwoordig nog bij
de luchtmacht.
De eerste straalvliegtuigen die in dienst kwamen van de Litouwse luchtmacht, was de in Tsjecho-Slowakije gebouwde
L-39 Albatross. In februari 1993, werden er 4 L-39C Albatross vliegtuigen aangeschaft die afkomstig waren van de
luchtmacht van Kirgizië. Op 10 oktober 1998 werden er nog eens 2 L-39’s geleverd aan de Litouwse luchtmacht op het
civiele vliegveld Kaunas-Karmelava. Deze 2 L-39’s waren van de variant L-39ZA en is gebouwd als lichte aanvalsjager.
De L-39’s waren allemaal gestationeerd op Šiauliai-Zokniai. De 4 L-39C’s werden aan het begin van de nieuwe eeuw
uitgefaseerd. Er ging 1 toestel verloren, 1 toestel is naar de Vilnius Gediminas Technical University overgedragen en
de overige 2 toestellen staan in storage. Tijdens een training is 1 L-39ZA op 30 augustus 2011 in de lucht gebotst met
een Franse Mirage 2000. Sinds deze datum is ook de laatste L-39ZA in storage gesteld. Op 18 april 1996, werden door
de Litouwse luchtmacht 5 ex Poolse luchtmacht Mi-2 “Hoplite” helikopters aangeschaft. Deze helikopters werden al snel
ingedeeld bij het 23 Squadron op Pajuostis dat net gevormd was. Na een hele korte periode bleven er echter slechts 2
helikopters in dienst. De eerste helikopter die werd afgestoten werd naar het museum in Kaunas gebracht en de tweede
en derde helikopter werden door de Border Guard ingelijfd. De 2 helikopters in dienst van de luchtmacht waren net als
de ander toestellen in een zeer slechte staat en werden in 1999 buiten dienst gesteld.
In 1993 toen de luchtmacht voor het eerst van de grond kwam, werden er ook 3 Mil Mi-8 “Hip” helikopters aangeschaft
door de luchtmacht. Van de helikopters was er 1 van de variant Mi-8MTV en 2 van de variant Mi-8T. Van deze helikopters
heeft 1 toestel een crashlanding gemaakt op Šiauliai-Zokniai. Na de levering van deze helikopters heeft de Litouwse
luchtmacht nog eens 8 Mi-8 helikopters. Deze helikopters hebben allemaal jaren in de open lucht in storage gestaan
op het vliegveld van Vilnius. Er werden 2 helikopters naar de Mi-8PS standaard gebracht voor SAR vluchten. Bij deze
helikopters zaten ook 3 Mi-8T troepen transporthelikopters. Door de jaren heen is er 1 helikopter verkocht aan Congo
en is er een tijdens een crash dusdanig beschadigd dat deze niet meer kon vliegen. Deze beschadigde helikopter staat
in het museum op Kaunas-Aleksotas. Tegenwoordig zijn de mi-8 helikopters ingedeeld bij het Sraig- tasparniu Eskadrile
(Helikopter Squadron) op Šiauliai-Zokniai. Er zijn nog 4 Mi-8 helikopters die op dit moment in dienst zijn van de
Litouwse luchtmacht. Een van deze helikopters is een Mi-8MTV-1, deze helikopter is wit en wordt voor VIP transport
ingezet. De overige helikopters zijn grijze SAR helikopters van het type Mi-8T en Mi-8PS. Deze helikopters staan
continue stand-by op Nemirseta aan de Baltische kust en op Kaunas-Aleksotas meer landinwaarts. De Litouwse luchtmacht
is een kleine en compacte luchtmacht die qua verdediging afhankelijk is van de NATO.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|